Muzeum Ziemi Mogileńskiej z siedzibą w Chabsku zostało powołane 1 stycznia 2002 roku. Oficjalne otwarcie nastąpiło 28 maja 2003 roku.
Muzeum proponuje zwiedzającym stałe ekspozycje obejmujące swym zakresem szeroko rozumianą Ziemię Mogileńską:
PRADZIEJE ZIEMI MOGILEŃSKIEJ
Ekspozycja PRADZIEJE ZIEMIMOGILEŃSKIEJ przedstawia w małym fragmencie dorobek materialny społeczeństw i kultur zamieszkujących tereny Ziemi Mogileńskiej. Zwiedzający może zaobserwować efekty zachodzących przemian kulturowych i społecznych, które wywierały wpływ na życie codzienne i duchowe mieszkańców.
Zobaczyć tu można narzędzia, przedmioty codziennego użytku oraz te używane podczas obrzędów religijnych przez ludzi od czasów młodszej epoki kamienia (NEOLIT), poprzez epokę brązu i żelaza, aż po czasy średniowiecza i nowożytność.
Prezentowane na wystawie zabytki pochodzą z szeroko pojętej Ziemi Mogileńskiej i częściowo z obszaru Wielkopolski. Są owocem badań prowadzonych na tych terenach od końca XIX wieku po dzień dzisiejszy. Zostały udostępnione przez takie instytucje jak: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Poznaniu, Instytut Prahistorii UAM w Poznaniu, Instytut Archeologii UMK w Toruniu.
DZIEJE ZIEMI MOGILEŃSKIEJ
Wystawa DZIEJE ZIEMI MOGILEŃSKIEJ przedstawia w sposób możliwie wszechstronny i wielowątkowy zapis historii Ziemi Mogileńskiej. Zapis, którego nośnikiem informacji są eksponaty zgromadzone przez muzeum od początku jego funkcjonowania i w sposób najbardziej obrazowy ukazujące zwiedzającym burzliwe losy jej mieszkańców. Większość przedstawionych tu eksponatów ma ścisły związek z szeroko pojętą Ziemią Mogileńską, a więc z terenem obejmujących gminy: Mogilno, Dąbrowa, Strzelno, Jeziora Wielkie, Trzemeszno, Pakość, Orchowo.
Do najstarszych zgromadzonych na wystawie eksponatów należą dokumenty cechowe z drugiej połowy XVIII wieku i początków wieku XIX. Bezcenne są również sztandary: Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z 1895 roku, I Drużyny Harcerskiej im. ks. Piotra Wawrzyniaka z 1919 roku. Zgromadzone są tutaj także cenne medale okolicznościowe i pamiątkowe dotyczące Ziemi Mogileńskiej i jej mieszkańców, dokumenty, szkielety broni, dużą część ekspozycji zajmują stare fotografie będące najlepszą techniką dokumentowania i zachowania historii.
KULTURA LUDOWA ZIEMI MOGILEŃSKIEJ
Ziemia Mogileńska to region ciekawy ze względu na zróżnicowanie etnograficzne, gdyż w jej granicach znajdują się Kujawy, Pałuki i Wielkopolska. Zwiedzający zobaczyć może wystawę ukazującą bogatą tradycję, w zakresie kultury i sztuki ludowej, rzemiosła, pozyskiwania i transportu żywności, a także życia codziennego mieszkańców regionu. Szczególną uwagę należy zwrócić na wyeksponowane na wystawie bogato zdobione stroje kujawskie.
ŻYCIE I PRACA DLA KOŚCIOŁA I SPOŁECZEŃSTWA JÓZEFA KARDYNAŁA GLEMPA PRYMASA POLSKI
Z chwilą powstania muzeum podjęło zadanie gromadzenia materiałów dotyczących życia i działalności Józefa Glempa Prymasa Polski. Ta wybitna postać jest Honorowym Obywatelem Miasta Mogilna. Stąd też pierwsza wystawa nosząca tytuł ŻYCIE I PRACA DLA KOŚCIOŁA I SPOŁECZEŃSTWA JÓZEFA KARDYNAŁA GLEMPA PRYMASA POLSKI. Uroczyste otwarcie ekspozycji, którą osobiście poświęcił dostojny gość, miało miejsce 16 listopada 2002 roku. Ukazuje ona związki rodzinne, kontakty ze społecznością lokalną oraz drogę kapłańską Józefa Glempa Prymasa Polski. Podkreślono także silne związki łączące prymasa z Ziemią Mogileńską. Jego matka Salomea z Kośmickich pochodziła z Podbielska, a jej grób znajduje się na mogileńskim cmentarzu. Od 1951 roku rodzina Glempów mieszkała krótko w Chabsku, a następnie w Stawiskach koło Mogilna. Msza prymicyjna Józefa Glempa odbyła się w kościele Św. Jakuba w Mogilnie 27 maja 1956 r. Przedstawiono tutaj archiwalne fotografie z okresu dzieciństwa, młodości i służby kapłańskiej prymasa, jak również publikacje książkowe, teksty kazań i rozpraw filozoficznych, kopie i oryginały rodzinnych dokumentów. Wzbogaceniem wystawy są szaty liturgiczne – kardynalskie, które osobiście przekazał dla muzeum Prymas Polski. Jest to jedyna w kraju ekspozycja poświęcona najwyższemu dostojnikowi Kościoła katolickiego w Polsce.
Poza wystawami stałymi Muzeum organizuje szereg imprez cyklicznych:
- Przegląd Obrzędów Zapustnych „PODKOZIOŁEK”
- Konkurs Stoły Wielkanocne
- Konkurs Zwyczajny Wiejski Chleb oraz piknik „CHLEBEM I MIODEM”
- Konkurs Gwiazdkowe Pierniki
Więcej informacji:
http://www.mzm.mogilno.pl/
